Sau khi hợp nhất hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh mới không chỉ mở rộng quy mô mà còn đặt ra yêu cầu cao hơn về phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số đã và đang trở thành “đòn bẩy” quan trọng để Hội Nông dân các cấp hỗ trợ hội viên nâng cao năng lực sản xuất, kết nối thị trường và khẳng định vai trò trung tâm của nông dân trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Trong giai đoạn 2020-2025, toàn tỉnh đã xây dựng 1.634 cơ sở sản xuất ứng dụng công nghệ cao, với trên 60% giá trị nông sản đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Đến nay, tỉnh đã thực hiện chuyển đổi trên 10 nghìn ha lúa hiệu quả thấp sang trồng cây ăn quả và rau màu đem lại giá trị kinh tế cao. Các mô hình nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới tiêu tự động, ứng dụng cảm biến và phần mềm quản lý sản xuất nông nghiệp đã bắt đầu được áp dụng ở nhiều địa phương như: Lục Ngạn, Chũ, Gia Bình, Lương Tài, Yên Phong, Quế Võ… Đây là minh chứng rõ ràng cho sự chuyển dịch mạnh mẽ của nông dân Bắc Ninh từ phương thức sản xuất truyền thống sang ứng dụng số hóa và công nghệ tiên tiến. Tiêu biểu như mô hình sản xuất rau an toàn của bà Nguyễn Thị Trâm xã Trung Chính, đầu tư xây dựng hơn 2 ha nhà màng, nhà kính áp dụng công nghệ tưới tự động, sản xuất rau ăn lá, dưa các loại gắn với thương hiệu cung cấp cho các nhà hàng, siêu thị lớn; HTX nuôi trồng thủy sản Chiến Thắng xã Phù Lãng với hơn 300 lồng chuyên nuôi cá thương phẩm đạt tiêu chuẩn VietGap, có gắn tem truy xuất để cung cấp cho thị trường và các nhà hàng, bếp ăn khu công nghiệp.

Mô hình sản xuất rau an toàn của hội viên Nguyễn Thị Trâm xã Trung Chính mang lại hiệu quả kinh tế cao

Đặc biệt, Hội Nông dân tỉnh đã phối hợp xây dựng 06 mô hình ứng dụng IoT trong trồng trọt và chăn nuôi, kết hợp phần mềm MCA để giám sát, phân tích dữ liệu sản xuất (thuộc đề án “Nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin cho chủ trang trại, hộ sản xuất kinh doanh giỏi trên địa bàn tỉnh Bắc Giang góp phần thực hiện cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư giai đoạn 2021-2025”). Nhiều nông dân sau khi tiếp cận mô hình đã thay đổi tư duy, giảm chi phí đầu vào nhưng vẫn gia tăng năng suất, chất lượng nông sản.

Cán bộ, hội viên nông dân tham gia cài đặt nền tảng số Nông dân Việt Nam trên điện thoại di động

Bên cạnh sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp qua nền tảng số cũng đạt những bước tiến nổi bật. Toàn tỉnh hiện có hơn 4.072 hộ nông dân đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; hơn 187.500 hội viên đã cài đặt và sử dụng Nền tảng số Nông dân Việt Nam để cập nhật quy trình sản xuất, nắm bắt thông tin thị trường. Không chỉ dừng ở môi trường trực tuyến, các cấp Hội còn phối hợp tổ chức 7 Chợ phiên sản phẩm OCOP với 115 gian hàng, đồng thời duy trì các Cửa hàng Nông sản an toàn, tạo kênh quảng bá, tiêu thụ trực tiếp cho hội viên. Sự kết hợp linh hoạt giữa online và offline đã giúp nhiều sản phẩm nông nghiệp Bắc Ninh có mặt tại hệ thống siêu thị, chợ đầu mối và thậm chí vươn ra thị trường quốc tế.

Từ năm 2023-2025, các cấp hội đã phối hợp tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học, kỹ thuật, công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, thông tin thị trường cho trên 763.000 lượt hội viên. Phát động phong trào thi đua sáng tạo thông qua tổ chức cuộc thi “Sáng tạo kỹ thuật nhà nông”, đã có 20 giải pháp kỹ thuật tiêu biểu do nông dân tự sáng chế, tự nghiên cứu được ứng dụng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và đời sống của người nông dân được trao giải.

Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh đã chủ động phối hợp với doanh nghiệp công nghệ và Bưu điện tỉnh triển khai chương trình “Hỗ trợ nông dân chuyển đổi số trong sản xuất và tiêu thụ nông sản” giai đoạn 2021-2025. Qua đó, hàng nghìn nông dân được hướng dẫn mở tài khoản, giới thiệu sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử, đồng thời tiếp cận với thanh toán không dùng tiền mặt, logistics hiện đại. Song song, các cấp Hội còn phát hành 300 cuốn Sổ tay tuyên truyền về chuyển đổi số, kinh tế số đến cơ sở, giúp hội viên nắm bắt kiến thức cơ bản và ứng dụng ngay trong đời sống, sản xuất.

Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà đã trở thành nhu cầu tất yếu trong phát triển nông nghiệp hiện đại. Với sự đồng hành sát sao của Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh, hàng nghìn hội viên đã và đang từng bước làm chủ công nghệ, mở rộng cơ hội phát triển kinh tế, nâng cao giá trị nông sản. Có thể nói, Bắc Ninh đang đi những bước vững chắc trong hành trình số hóa nông nghiệp. Mỗi sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử, mỗi mô hình IoT được triển khai trên cánh đồng, mỗi lớp tập huấn số được mở ra… đều là minh chứng sinh động cho khát vọng vươn lên của người nông dân trong thời kỳ hội nhập và cách mạng công nghiệp 4.0.

Thái Bình